Top 14 # Xem Nhiều Nhất Bài Khấn Giỗ Tổ Dòng Họ Mới Nhất 6/2023 # Top Like

TIN TỨC

Người Việt Nam ta trước nay luôn xem trọng đạo lý “uống nước nhớ nguồn” do vậy việc thờ cúng tổ tiên dòng họ là điều không thể thiếu của mỗi gia đình. Giỗ tổ dòng họ là một trong những nghi lễ thể hiện sự thành kính đó. Cùng Đá Mỹ Nghệ Tâm Nguyện tìm hiểu rõ hơn về phong tục tập quán này trong bài viết sau. 

1: Văn khấn giỗ tổ dòng họ lưu truyền từ bản gốc

Nam mô Nhật Nguyệt Quang Minh Phật

Nam mô Địa Vương Mẫu Phật

Nam mô Ta bà Giáo chủ Bổn sư Thích ca Mâu Ni Phật

Nam mô Mười phương chư Phật, Chư Phật mười phương.

Nam mô Chư vị Bồ Tát

Kính lạy: Hội đồng Thánh Mẫu

Kính lạy: Ngọc Hoàng Thượng Đế.

Kính lạy: Chư Tiên, Chư Thánh, Chư Thần

Kính lạy: Thổ Thần, Thần Linh, Thổ Địa, Táo Phủ Thần Quân, Ngũ phương Địa mạch,Tiếp dẫn Tài Thần, Tiếp dẫn Lộc Thần, Tiền Hậu địa chủ, Chúa Bà bản cảnh, các tiểu Thần trong khu vực.

Kính lạy: Cửu huyền Thất Tổ, Thất Tổ Cửu Huyền.

Cao Cao tằng Tổ khảo, Cao Cao tằng Tổ tỷ, Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, Hiền khảo, Hiền tỷ, Bá, Thúc, Đệ, Huynh, Cô, Dì, Tỷ, Muội.

Cộng đồng nội – ngoại Gia tiên dòng họ …

Kính lạy: Chầu Tổ Cô, Hoàng Tổ Mãnh, Bà Cô, Ông Mãnh dòng họ …

Hôm nay là Ngày… Tháng… Năm…

Con tên là:

Đang cư ngụ tại địa chỉ:

Đại diện cho con cháu dòng họ …

Xin kính dâng lễ vật, cầu xin bề trên chấp lễ chấp bái.

Chúng con cầu xin các vị Gia tiên Tiền Tổ dòng họ… độ trì dạy bảo dẫn dắt cho tất cả con cháu trong dòng họ để mọi gia đình trong dòng họ …: Già được mạnh khỏe, trẻ được bình an. Con cháu hiếu thảo với Ông Bà Cha Mẹ.

Chúng con cầu xin, gia tiên tiền tổ độ trì để toàn thể con cháu trong dòng họ …: Cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, cầu sức khỏe được sức khỏe, cầu tiến tới được tiến tới, cầu con được con, cầu cháu được cháu. Để cho toàn bộ dòng họ … chúng ta ngày càng đông đúc, phú quí, giàu sang, nhà cửa khang trang, hiển vinh mãi mãi.

Chúng con xin hứa: Luôn luôn ghi lòng tạc dạ công ơn sinh thành dưỡng dục của Tổ tiên. Giữ vững được truyền thống nội ngoại thương yêu, đoàn kết, sống có tôn ti trật tự trên kính dưới nhường. Phát huy được truyền thống vẻ vang, cần cù lao động, siêng năng học tập của cha ông tiên tổ.

Văn khấn giỗ tổ

2: Những lưu ý khi đọc văn khấn giỗ tổ họ

Để lễ cúng giỗ tổ dòng họ được chỉn chu, vẹn toàn thì trước hết cả họ phải thống nhất với nhau về thời gian làm giỗ, mời những ai và chuẩn bị thực đơn như thế nào. Bên cạnh đó trưởng họ là người đứng đầu phải là người nắm rõ các kế hoạch chi tiết cho mọi hoạt động trong buổi lễ. 

Khâu chuẩn bị cần lưu ý một số điểm sau. 

Thứ nhất, trước khi làm lễ phải lau dọn bàn thờ sạch sẽ, trang nghiêm

Thứ hai, lễ vật, hương hoa dâng cúng cần phải tươi mới

Thứ ba, nên lựa chọn hoa quả tươi có hình tròn, không nên sử dụng quả gai góc 

Thứ tư, chuẩn bị văn khấn kỹ càng trước khi cúng 

Chuẩn bị gì trước khi đọc văn khấn

3: Vì sao cần cúng giỗ tổ dòng họ?

Một dòng họ được xem là những người có cùng huyết thống, gồm nhiều gia đình trong cùng một họ, một chi. Người Việt ta rất coi trọng đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, con cháu phải hướng về tổ tiên, nguồn cội, đó là đạo hiếu với gia đình. Do vậy, việc làm lễ cúng giỗ tổ là để thể hiện lòng thành kính, biết ơn với các bậc sinh thành. 

4: Ý nghĩa của việc cúng giỗ tổ dòng họ cần biết

Một dòng họ được xem là những người có cùng huyết thống, gồm nhiều gia đình trong cùng một họ, một chi. Người Việt ta rất coi trọng đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, con cháu phải hướng về tổ tiên, nguồn cội, đó là đạo hiếu với gia đình. Do vậy, việc làm lễ cúng giỗ tổ là để thể hiện lòng thành kính, biết ơn với các bậc sinh thành. Lễ cúng giỗ tổ thường được làm ở nhà thờ họ, gia đình tề tựu đông đủ con cháu và dâng lễ vật lên ông Thủy tổ của cả họ. Nghi lễ này mang ý nghĩa sâu sắc không chỉ về đạo Hiếu với tổ tiên mà còn làm nền tảng cho nhiều thế hệ con cháu gìn giữ những văn hóa tốt đẹp của dòng họ. 

Cúng giỗ tổ vô cùng quan trọng

5: Nghi thức cúng giỗ tổ dòng họ chuẩn nhất

Trước kia vào những ngày giỗ tổ thường được tổ chức rất linh đình. Người ta sử dụng trống chiêng, khấn bái và từng người hành lễ theo lời xướng. Nhưng hiện nay việc cúng bái không còn nặng về mặt lễ nghi như trước. Thay vào đó người ta tập trung vào tưởng nhớ những công đức của tổ tiên để dâng hương làm lễ, đọc văn khấn các vị Thủy tổ và sau đó dặn dò con cháu noi theo tấm gương tốt trong dòng họ, gắn kết tình cảm giữa các gia đình.  

6: Cần chuẩn bị lễ vật gì để cúng giỗ tổ họ?

Tùy vào từng gia đình mà lễ vật cúng giỗ tổ họ có thể khác nhau. Tuy nhiên vẫn phải đảm bảo những món truyền thống gồm có xôi, canh, 2 món mặn và 2 món nhạt. Một mâm giỗ cơ bản mà các cụ thường làm có 1 đĩa rau xào, 1 bát canh măng miến, 1 đĩa xôi, 1 đĩa thịt gà, 1 đĩa chả và 1 đĩa xào thập cẩm. 

Nếu quý khách có nhu cầu tìm hiểu về xây dựng nhà thờ họ, lăng mộ đá đẹp, giá rẻ, với đội ngũ thợ lành nghề, uy tín có thể gọi ngay SĐT 0865.68.68.92 hoặc để lại thông tin ở bên dưới để được báo giá nhanh nhất, tư vấn miễn phí!

Đá Tâm Nguyện có xưởng chế tác đá tại Hoa Lư, Ninh Bình và nhận thi công tại mọi tỉnh thành trên cả nước.

Xưởng Chế Tác: Thôn Đồng Quan – Xã Ninh Vân – Huyện Hoa Lư – Ninh Bình

VP tại Hà Nội: Toà nhà Season Avenue, Làng việt kiều châu âu – Mỗ Lao – Hà Đông – HN

VP tại Ninh Bình: 561 Nguyễn Huệ – Ninh Phong – chúng tôi Bình

Hotline: 0865.68.68.92

Email: [email protected]

Website: https://datamnguyen.vn

Fanpage: Facebook.com/damynghetamnguyen

Mỗi dòng họ sẽ có một người đứng đầu gọi là Trưởng Họ. Đây thường là người được hưởng hương hoa của tổ tiên nên cần phải gánh vác trên vai trách nhiệm to lớn là chăm lo tới việc cúng giỗ của dòng họ.

Vào ngày giỗ, con cháu trong dòng họ sẽ đều có trách nhiệm phải đóng góp giỗ để làm nên một buổi cúng lễ đầy đủ, đầm ấm và trọn vẹn nhất. Đây cũng là ngày những người con ở xa có cơ hội được tụ họp, quây quần bên mâm cơm cúng tổ tiên. Trong ngày này, trưởng họ sẽ là người được ủy quyền để tiến hành đọc văn khấn giỗ tổ dòng họ với mục đích để thỉnh các vị tổ tiên về ăn giỗ cùng con cháu trong dòng tộc mình.

2, Nghi thức cúng giỗ tổ dòng họ như thế nào ?

Việc thực hiện cúng lễ giỗ tổ dòng họ được thực hiện phải tùy theo từng trường hợp cụ thể, cảnh ngộ cũng như phong tục tập quán của từng vùng miền mà được áp dụng sao cho phù hợp nhất.

Ngày nay, nghi lễ cúng tế này đã được chuyển dịch thành nghi thức tưởng nhớ tới công ơn của các vị tổ tiên như: đọc tiểu sử, công đức các ngài để làm lễ dâng hương, hoa cũng như tiến hành đọc văn khấn giỗ tổ dòng họ. Khi kết thúc buổi lễ giỗ tổ dòng họ thì vị Trưởng Họ cùng các vị cao lão trong họ sẽ đứng lên tổng kết tại những điều còn tồn đọng trong năm qua cũng như đưa ra mục tiêu, phương hướng giải quyết trong năm mới. Đồng thời, trưởng họ cũng sẽ đưa ra những lời kêu gọi, khuyên răn con cháu để tích cực học tập, rèn luyện cũng như tích đức trong xã hội.

3, Lưu ý khi thực hiện lễ cúng giỗ tổ dòng họ

Cúng lễ giỗ tổ dòng họ cần lưu ý điều gì, chú ý những gì để việc thờ cúng Thần linh, gia tiên được trọn vẹn, chỉnh chu nhất là câu hỏi của nhiều người. Theo đó, sau đây là 1 vài những lưu ý được Gốm sứ Bát Tràng 360 tổng hợp lại cho bạn đọc quan tâm tham khảo.

– Hương hoa quả sử dụng cho lễ cúng giỗ tổ phải là đồ tươi, mới. Nên sử dụng các loại quả có hình tròn, màu sắc tươi tắn, tránh những loại quả có gai mang hình sát khí

– Trưởng họ nên thống nhất với các thành viên khác trong dòng họ về thời gian tiến hành lễ cúng, khách mời và thực đơn trong buổi lễ

– Lên kế hoạch chi tiết trước buổi cúng giỗ để mọi việc được suôn sẻ, trọn vẹn

– Trưởng họ nên soạn sẵn bài văn khấn giỗ tổ dòng họ hoặc các đoạn đọc về công ơn, thứ tự, năm sinh của các bậc tiên tổ.

4, Văn khấn giỗ tổ dòng họ

Xưởng sản xuất số 1: Xóm 1, Giang Cao, Bát Tràng, TP Hà Nội, Việt Nam

Xưởng sản xuất số 2: Lô B14 – Cụm làng nghề sản xuất tập trung Bát Tràng – Gia Lâm – Hà Nội

Trên Bàn Thờ Gia Tiên Có Mấy Bát Hương Là Chuẩn Giá Bộ Đồ Thờ Bằng Sứ Bát Tràng Đầy Đủ Bao Nhiêu Tiền?

Liệu bạn đã biết đâu là bài văn cúng giỗ tổ chuẩn nhất cũng như ý nghĩa của việc cúng khấn tại nhà thờ họ? Trước khi tìm hiểu về bài văn khấn giỗ tổ dòng họ chúng ta hãy cùng tìm hiểu chuyên sâu về sự cần thiết và ý nghĩa nhân văn của việc cúng giỗ tổ dòng họ

1. Tìm hiểu ý nghĩa của việc cúng giỗ tổ dòng họ Theo quan niệm dân gian của người Việt Nam, gia đình không chỉ có mối quan hệ rằng buộc với xã hội mà còn có mối liên quan mật thiết với dòng họ hay gia tộc. Vậy nên hằng năm có thể 1, 2 lần những gia đình có chung huyết thống sẽ họp lại thành một dòng họ.

Tìm hiểu về tục cúng giỗ tổ dòng họ Mỗi dòng họ có một người đứng đầu gọi là Trưởng Họ, là người được hưởng hương hoa của tổ tiên nên cần phải gánh trên vai trách nhiệm chăm lo tới việc cúng giỗ.

Vào ngày này con cháu trong dòng họ đều góp giỗ để làm nên một buổi cúng lễ đầy đủ và đầm ấm nhất. Đó cũng là ngày những người con ở xa tụ họp quây quần bên mâm cơm cúng tổ tiên. Trong ngày này trưởng họ cũng là người đọc văn khấn giỗ tổ dòng họ để thỉnh các vị tổ tiên về ăn giỗ cùng con cháu trong tộc mình

2. Cúng giỗ tổ dòng họ như thế nào ? Việc cúng lễ giỗ tổ dòng họ phải tùy theo từng trường hợp, cảnh ngộ cũng như phong tục tập quán của từng vùng miền mà được vận dụng sao cho thích hợp nhất

Trước đây văn khấn giỗ tổ dòng họ sẽ được các gia đình đọc cũng như thắp hương, khấn vái, điểm trà riêng tại nhà. Cũng như trong lễ cúng giỗ tổ dòng họ phải có trống, nhạc chiêng cũng như có người quỳ để đọc bài văn cúng giỗ tổ. Cũng như mọi hành động cần phải tuân theo lời xướng, tiếng trống và tiếng chiêng. Quá trình hành lễ đôi khi sẽ phải mất từ một tới 2 tiếng mới có thể hoàn thành. Chưa kể dòng họ nào có đông con cháu việc lễ vái sẽ mất từ 3 tới 4 tiếng Mỗi dòng họ đều sẽ có một cuốn sổ gia phả Thật may mắn khi hiện nay xã hội đã phát triển, những nghi lễ cúng tế trước đây đã được chuyển thành nghi thức tưởng nhớ tới công đức của các vị tổ tiên như đọc tiểu sử cũng như công đức các vị Thủy tổ và các vị Thiên tổ để làm dễ dâng hương, hoa cũng như đọc văn khấn giỗ tổ dòng họ. Kết thúc buổi lễ vị Trưởng Họ cũng như các vị cao lão trong họ sẽ tổng kết tại những điều còn tồn đọng trong năm vừa qua và đưa ra mục tiêu và phương hướng giải quyết trong năm mới. Đồng thời đưa ra những lời kêu gọi khuyên răn con cháu tích cực học tập, rèn luyện cũng như tích đức trong xã hội

3. Bài văn khấn giỗ tổ dòng họ được sử dụng nhiều nhất “Nam mô Nhật Nguyệt Quang Minh Phật

Nam mô Địa Vương Mẫu Phật

Nam mô Ta bà Giáo chủ Bổn sư Thích ca Mâu Ni Phật

Nam mô Mười phương chư Phật, Chư Phật mười phương

Nam mô Chư vị Bồ Tát

Kính lạy: Hội đồng Thánh Mẫu

Kính lạy: Ngọc Hoàng Thượng Đế.

Kính lạy: Chư Tiên, Chư Thánh, Chư Thần

Kính lạy: Thổ Thần, Thần Linh, Thổ Địa, Táo Phủ Thần Quân, Ngũ phương Địa mạch,Tiếp dẫn Tài Thần, Tiếp dẫn Lộc Thần, Tiền Hậu địa chủ, Chúa Bà bản cảnh, các tiểu Thần trong khu vực.

Kính lạy: Cửu huyền Thất Tổ, Thất Tổ Cửu Huyền.

Cao Cao tằng Tổ khảo, Cao Cao tằng Tổ tỷ, Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, Hiền khảo, Hiền tỷ, Bá, Thúc, Đệ, Huynh, Cô, Dì, Tỷ, Muội.

Cộng đồng nội – ngoại Gia tiên dòng họ …

Kính lạy: Chầu Tổ Cô, Hoàng Tổ Mãnh, Bà Cô, Ông Mãnh dòng họ…

Hôm nay là Ngày… Tháng… Năm…

Con tên là:

Đang cư ngụ tại địa chỉ:

Đại diện cho con cháu dòng họ …

Xin kính dâng lễ vật, cầu xin bề trên chấp lễ chấp bái.

Chúng con cầu xin các vị Gia tiên Tiền Tổ dòng họ… độ trì dạy bảo dẫn dắt cho tất cả con cháu trong dòng họ để mọi gia đình trong dòng họ …: Già được mạnh khỏe, trẻ được bình an. Con cháu hiếu thảo với Ông Bà Cha Mẹ.

Chúng con cầu xin, gia tiên tiền tổ độ trì để toàn thể con cháu trong dòng họ: Cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, cầu sức khỏe được sức khỏe, cầu tiến tới được tiến tới, cầu con được con, cầu cháu được cháu. Để cho toàn bộ dòng họ chúng ta ngày càng đông đúc, phú quí, giàu sang, nhà cửa khang trang, hiển vinh mãi mãi.

Chúng con xin hứa: Luôn luôn ghi lòng tạc dạ công ơn sinh thành dưỡng dục của Tổ tiên. Giữ vững được truyền thống nội ngoại thương yêu, đoàn kết, sống có tôn ti trật tự trên kính dưới nhường. Phát huy được truyền thống vẻ vang, cần cù lao động, siêng năng học tập của cha ông tiên tổ.”

Hy vọng qua bài viết quý vị đã phần nào hiểu rõ hơn về bài văn khấn giỗ tổ dòng họ. Mọi thông tin góp ý để bài viết trở nên hoàn thiện hơn xin vui lòng bình luận bên dưới bài viết. Chúc quý vị có một buổi cúng giỗ tổ dòng họ thành công

Cùng Danh Mục

Bình Luận Facebook

bình luận

Theo phong tục cổ truyền của dân tộc Việt Nam lễ cúng giỗ tổ dòng họ vô cùng quan trọng. Việc thực hiện lễ cúng giỗ tổ dòng họ là phong tục mà hầu hết người dân Việt Nam nào cũng phải thực hiện ít nhất 1 lần trong đời. Tâm nguyện cầu xin bình an, hạnh phúc đến với gia đình và người thân, mùa màng bội thu, kinh doanh phát tài, con cháu hiếu thảo… Hãy cùng tìm hiểu Văn khấn bài cúng giỗ tổ dòng họ đúng chuẩn truyền thống dân tộc

Văn khấn cúng tại nhà thờ họ được dùng khi tế lễ ngày giỗ chạp, cúng lễ tế đầu năm hay dịp rằm tháng 7 sắp tới. Bài văn cúng khấn ở nhà thờ họ như thế nào, cách sắm lễ và ý nghĩa khấn cúng tại nhà thờ họ ra sao. Các bạn cùng tham khảo bài viết sau đây nhé.

Cúng giỗ tổ dòng họ như thế nào ?

Việc cúng lễ giỗ tổ dòng họ phải tùy theo từng trường hợp, cảnh ngộ cũng như phong tục tập quán của từng vùng miền mà được vận dụng sao cho thích hợp nhất.

Trước đây văn khấn giỗ tổ dòng họ sẽ được các gia đình đọc cũng như thắp hương, khấn vái, điểm trà riêng tại nhà. Cũng như trong lễ cúng giỗ tổ dòng họ phải có trống, nhạc chiêng cũng như có người quỳ để đọc bài văn cúng giỗ tổ. Cũng như mọi hành động cần phải tuân theo lời xướng, tiếng trống và tiếng chiêng. Quá trình hành lễ đôi khi sẽ phải mất từ một tới 2 tiếng mới có thể hoàn thành. Chưa kể dòng họ nào có đông con cháu việc lễ vái sẽ mất từ 3 tới 4 tiếng

Thật may mắn khi hiện nay xã hội đã phát triển, những nghi lễ cúng tế trước đây đã được chuyển thành nghi thức tưởng nhớ tới công đức của các vị tổ tiên như đọc tiểu sử cũng như công đức các vị Thủy tổ và các vị Thiên tổ để làm dễ dâng hương, hoa cũng như đọc văn khấn giỗ tổ dòng họ. Kết thúc buổi lễ vị Trưởng Họ cũng như các vị cao lão trong họ sẽ tổng kết tại những điều còn tồn đọng trong năm vừa qua và đưa ra mục tiêu và phương hướng giải quyết trong năm mới. Đồng thời đưa ra những lời kêu gọi khuyên răn con cháu tích cực học tập, rèn luyện cũng như tích đức trong xã hội

Văn khấn bài cúng giỗ tổ dòng họ

Nam mô Nhật Nguyệt Quang Minh Phật Nam mô Địa Vương Mẫu Phật Nam mô Ta bà Giáo chủ Bổn sư Thích ca Mâu Ni Phật Nam mô Mười phương chư Phật, Chư Phật mười phương Nam mô Chư vị Bồ Tát Kính lạy: Hội đồng Thánh Mẫu Kính lạy: Ngọc Hoàng Thượng Đế. Kính lạy: Chư Tiên, Chư Thánh, Chư Thần Kính lạy: Thổ Thần, Thần Linh, Thổ Địa, Táo Phủ Thần Quân, Ngũ phương Địa mạch,Tiếp dẫn Tài Thần, Tiếp dẫn Lộc Thần, Tiền Hậu địa chủ, Chúa Bà bản cảnh, các tiểu Thần trong khu vực. Kính lạy: Cửu huyền Thất Tổ, Thất Tổ Cửu Huyền. Cao Cao tằng Tổ khảo, Cao Cao tằng Tổ tỷ, Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, Hiền khảo, Hiền tỷ, Bá, Thúc, Đệ, Huynh, Cô, Dì, Tỷ, Muội. Cộng đồng nội – ngoại Gia tiên dòng họ … Kính lạy: Chầu Tổ Cô, Hoàng Tổ Mãnh, Bà Cô, Ông Mãnh dòng họ… Hôm nay là Ngày… Tháng… Năm… Con tên là: Đang cư ngụ tại địa chỉ: Đại diện cho con cháu dòng họ … Xin kính dâng lễ vật, cầu xin bề trên chấp lễ chấp bái. Chúng con cầu xin các vị Gia tiên Tiền Tổ dòng họ… độ trì dạy bảo dẫn dắt cho tất cả con cháu trong dòng họ để mọi gia đình trong dòng họ …: Già được mạnh khỏe, trẻ được bình an. Con cháu hiếu thảo với Ông Bà Cha Mẹ. Chúng con cầu xin, gia tiên tiền tổ độ trì để toàn thể con cháu trong dòng họ: Cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, cầu sức khỏe được sức khỏe, cầu tiến tới được tiến tới, cầu con được con, cầu cháu được cháu. Để cho toàn bộ dòng họ chúng ta ngày càng đông đúc, phú quí, giàu sang, nhà cửa khang trang, hiển vinh mãi mãi. Chúng con xin hứa: Luôn luôn ghi lòng tạc dạ công ơn sinh thành dưỡng dục của Tổ tiên. Giữ vững được truyền thống nội ngoại thương yêu, đoàn kết, sống có tôn ti trật tự trên kính dưới nhường. Phát huy được truyền thống vẻ vang, cần cù lao động, siêng năng học tập của cha ông tiên tổ.

Nghi thức tế tự trong họ

Lễ nghi bao gồm việc tế lễ đối với thần linh, đối với người cõi âm và cả việc giao tiếp, chào hỏi, thiết đãi đối với người đang sống. Lễ nghi đối với phần âm cũng như đối với phần dương phải tùy thời đại, tùy cảnh ngộ, tùy đối tượng, tùy phong tục, địa phương mà vận dụng thích hợp.

Nói riêng về tế lễ về tế tự đối với gia phần, gia tiên, từng nhà, từng họ, thời nay đã khác xưa nhiều: từng nhà thì phổ biến làm nghi thức thắp hương, khấn vái thay cho hưng vái, phần hương, sái tử, điểm trà, đọc chúc văn…đối với họ thì phạm vi rộng lớn hơn, uy nghi hơn. Thời xưa lễ tổ còn phải dùng điển tế (nghi thức tế cao hơn lễ). Tế phải có nhạc, có trống chiêng, có quỳ bái điền đọc, có sơ hiến, có á hiến, tam hiến tuần, mọi động tác phải tuân theo đúng lời xướng và tiếng trống, tiếng chiêng. Thời gian hành lễ, phải một đến hai tiếng đồng hồ mới xong nhiệm vụ của người chủ tế và bồi tế, chưa kể thời gian từng chi một, từ lớp thúc phụ đến lớp con cháu lần lượt vào vái lạy, mỗi người bốn lạy, ba vái.

Thời nay nhiều họ đã đổi mới. Buổi lễ tế tổ hàng năm rất uy nghi rầm rộ, tất cả con cháu xa gần, trai gái, dâu rể, nội ngoại đều đến dự đông vui. Thay thế nghi thức lễ tế ngày xưa (như đã nói trên) bằng nghi thức tưởng niệm công đức tổ tiên: trình bày tiểu sử và công trạng Thủy tổ cùng các vị thiên tổ làm lễ rưng hương hoa và mặc niệm. Kết thúc buổi lễ, tộc trưởng đọc lời chúc tụng các vị cao lão trọng họ, trình bày chủ trương kế hoạch năm sau và phát lời kêu gọi dặn dò con cháu. Những năm gần đây có một số họ, một số địa phương theo xu hướng phục cổ tiến hành lễ tế có quỳ bái điển đọc như xưa, tất nhiên không thể uy nghiêm như lớp ông cha ta tiến hành trước đây, song cũng khá cầu kì tốn kém.

Vấn đề hiện nay nhiều người nhiều nơi còn bàn cãi lại: họ ta nên tế tổ theo nghi thức cũ hay mới? Theo quan niệm của các cụ ngày xưa: tế thần như thần tạ. Khi tế tổ phải tưởng tượng như các vị là từ Thủy tổ đến các vị tiên tổ các đời đang ngồi trên bàn thờ nhìn con cháu. Các họ tiến hành theo lệ cũ cũng có ý nghĩa nhắc lại cho con cháu đời nay biết không khí trang nghiêm mà cha ông ta đã tiến hành ngày trước.

Trong nghi thức cũng có những động tác có tính chất biểu tượng mà thôi. Thí dụ: trước khi vào tế, chủ tế và bồi tế phải làm lễ rửa tay (quán tẩy sở), chủ tế phải cùng với hai người chất sự đi lễ vật xem ấm chén, mâm, bàn đã trang nghiêm tinh khiết chưa? Trong bài xướng có một mục gọi là: ế mao huyết”. Người chất sự đi kèm với chủ tế đem một đĩa trong đó có đựng sẵn vài cái lông (bò, gà, lợn) cùng với một chút huyết đã để sẵn trên bàn thờ đem xuống vứt bỏ đi, coi như đó là vật uế tạp phai vứt đi trước khi hành lễ. Trong bài xướng liaiju có mục “ẩm phước, thụ tộ” sau ba tuần rượu cúng xong với ý nghĩa thần linh hay Thủy tổ, tiên tổ đã hưởng lễ xong nay ban cho con cháu được hưởng lộc. Người chủ tế sau khi nghe xướng “ẩm phước, thủ tộ”, bước lên quỳ trước hương án, hai người chất sự hai bên bước lên nhận một chén rượu và miếng thịt vai (tộ) đặt sẵn ở bàn thờ cao nhất, đi xuống quỳ dâng cho chủ tế, chủ tế cầm vái một cái và uống liền ăn liền, có nghĩa là uống cho thần linh chứng kiến, (phong tục này ảnh hưởng của Trung Quốc). Chén rượu và miếng thịt vai là hai thứ quý nhất trong lễ vật, (Việt Nam dùng miếng trầu thay cho miếng thịt, vì ăn thịt nhai nhồm nhoàm trong khi đang cũng rất bất tiện, hơn nữa trong văn hóa dân tộc ta miếng trầu có vị trí cao quý). Tất cả những động tác trên chỉ là động tác thành kính.

Việc theo nghi thức cũ hay mới là tùy từng họ. Những năm gần đây có đội hành lễ chuyên nghiệp do toàn phụ nữ đóng, có áo mũ hài hốt rất đẹp, động tác lên xuống quỳ bái rất chuẩn, rất hợp tình, hợp điển, hợp nhạc chuyên phục vụ lễ hội các địa phương. Nhiều dòng họ cầu kì còn mời những đội này tế lễ trong ngày dỗ tổ. Tế theo nghi thức cũ thì phải có chủ tế, bồi tế, điển, độc, người đánh trống đánh chiêng… phải có khoảng một hai chục người chấp sự trong họ biết làm. Xong quan trọng nhất vẫn phải phổ biến giáo dục cho con cháu biết ý nghĩa buổi lễ, đừng để lớp trẻ coi như làm trò diễn kịch mà giảm lòng thành kính mất đi không khí trang nghiêm.

Ý nghĩa cúng giỗ họ

Quan hệ huyết thống của người Việt khá phức tạp. Gia đình chỉ là một đơn vị độc lập tương đối bởi vì giữa các gia đình trên một phạm vi nào đó lại tồn tại một quan hệ ràng buộc tức là họ hàng, dòng tộc. Và theo quy định “huyết thống ấy, nhiều gia đình sẽ họp thành một họ. Mỗi họ có một ông tổ chung.

Vì vậy, ngoài ngày giỗ tổ tiên tại gia đình, người Việt còn có ngày giỗ họ. Trưởng tộc là người được hưởng hương hoa của tổ tiên nên có trách nhiệm phải lo việc làm giỗ họ. Trong ngày giỗ họ, con cháu đều phải góp giỗ. Mỗi họ đều có một cuốn gia phả ghi chép họ tên, chức tước, ngày tháng sinh tử của tổ tông và người trong họ theo thứ tự để mọi người cùng dòng họ vấn tổ tầm tông. Và đương nhiên cuốn gia phả của dòng họ sẽ do người trưởng tộc giữ.

Con cháu trong một họ lập tự đường để thờ vị Thủy tổ. Trên bàn thờ ấy có bài vị Thủy tổ của dòng họ. Xưa kia, bài vị thường được ghi bằng Hán tự, ngày nay có nhiều người dùng chữ Quốc ngữ để đề bài vị. Ngoài Thần chủ đồ thờ còn bao gồm đèn nến hương, hoa, mâm quỳ, mâm bổng, đài rượu, hoành phi câu đối (trên đó ghi lại công đức của tổ tông). Đây là những đồ không thể thiếu trong gian thờ. Có nhiều họ không xây từ đường thì xây một đại lộ thiên, dựng bia đá, ghi tên thụy hiệu các tổ tiên. Mỗi khi có giỗ hoặc có tế tự thì cả họ ra đó cúng tế.

Mặc dầu đã có hương hỏa, nhưng đến ngày giỗ tổ, con cháu tùy thứ hạng cấp mà góp giỗ, gửi giỗ. Tiền cúng giỗ còn thừa sẽ dùng để mua sắm tự khí, hay tu sửa nhà thờ. Ngày giỗ họ, các trưởng ngành, chi họ đều phải có mặt, trường hợp bất khả kháng mới có thể vắng mặt.

Chuyện góp giỗ và tổ chức giỗ họ hàng năm được chuẩn bị rất chu đáo. Theo phong tục chỉ có đàn ông trên 18 tuổi mới phải góp giỗ (được gọi là tính theo đinh). Có nhiều họ theo quan niệm “con gái là con người ta” nên không cho con gái dự giỗ họ nhưng con dâu “mới đúng là con mua về” thì được tham dự. Ngày nay, quan niệm ấy đã dần được xóa bỏ. Ngày giỗ họ không được mời khách khứa, chỉ có con cháu trong họ tập trung cúng giỗ và ăn uống. Các ngày rằm, mồng một, ngày lễ, ngày tết việc lễ bái sẽ do trưởng họ lo. Đến tháng chạp thì cả họ lại họp nhau lại như ngày giỗ tổ.

Những dòng họ lớn, khá giả, trong ngày giỗ họ ngoài nghi thức cún lễ giỗ do tộc trưởng thực hiện, con cháu còn có thể mời phường bát âm tới tế lễ.

Đã bao thế kỷ trôi qua, cung cách và quan niệm thờ phụng tổ tiên của người Việt Nam xét theo góc độ nào đó đã có nhiều thay đổi nhưng ý nghĩa lớn nhất thì vẫn giữ nguyên. Người Việt Nam coi việc thờ phụng tổ tiên là một trong những nguyên tắc đạo đức làm người. Đó là hình thức thể hiện sự hiếu thuận và lòng biết ơn của con cháu đối với các bậc sinh thành.

Xin chân thành cảm ơn bạn đọc đã quan tâm Văn khấn bài cúng giỗ tổ dòng họ