Top 6 # Xem Nhiều Nhất Lễ Cúng Dừa Mới Nhất 4/2023 # Top Like

Lễ hội Cúng Dừa ở Sóc Trăng

Truyền thuyết kể rằng: Ngày xưa ở xã An Trạch tự nhiên nổi lên cái gò giống như chiếc cồng. Ai bước chân lên, âm thanh như tiếng kim loại vang. Hiện tượng này ngày càng nhỏ dần rồi biến mất. Bà con người Khmer cho rằng đó là điều linh thiêng nên lập miếu thờ. Trong tiếng Khmer, “thác côn” có nghĩa là “đạp cồng”, gợi lại sự tích tiếng cồng vang lên từ lòng đất theo bước chân người.

Kinh Nghiệm Du Lịch Đồng Tháp

Năm nào cũng vậy, cứ đến ngày rằm tháng hai tính theo phật lịch, bà con ở xã An Hiệp (Châu Thành, Sóc Trăng) tổ chức cúng dừa còn gọi là hội Thác Côn tại chùa Mahasal Thatmon. Đây là địa điểm duy nhất tổ chức lễ hội cúng dừa tại Sóc Trăng.

Lễ hội Thác Côn cũng như lễ hội cầu an, mong được trúng mùa, bà con bình an lao động sản xuất. Những lễ vật dâng cúng trong lễ này lại là những thứ hoa trái mang đậm dấu ấn tín ngưỡng. Chiếc bình bông làm bằng trái dừa vạt miệng, đây là loại trái cây có nước tinh khiết, ngọt lành.

Theo một số người, cúng dừa là nhằm cầu xin Trời Phật ban cho sự ngọt ngào để công ăn việc làm thuận phát, con cháu hiếu thảo… Ngoài ra, bên cạnh dừa, người ta còn dâng cúng trầu cau, bông sen, nhang đèn… Đó là những vật phẩm đồng bào Khmer Nam bộ gọi là Slathođôl – biểu tượng cho sự thanh khiết và thiêng liêng…

Mỗi gia đình tùy theo lời nguyện của mình mà đem theo dâng cúng, thường thường mỗi gia đình đem 1 hay 2 cặp dừa dâng cúng nhưng cũng có gia đình đem đến 7 – 8 cặp dừa, có màu sắc khác nhau. Đa số lễ vật cúng có năm thứ tượng trưng cho năm vị Bồ Tát.

Hai bên cổng vào chùa có nhiều gian hàng bán nhang đèn, bông sen, đặc biệt là bình bông dừa. Một cặp bình bông dừa được bán với giá 20.000 đồng. Khách mua tấp nập.

Đêm hội Thác Côn là những đêm thức trắng, nam thanh nữ tú ba dân tộc Việt, Khmer, Hoa có dịp kết bạn trong không khí nô nức của hôi trăng rằm.

Hai bên con đường dẫn vào chùa Mahasal Thatmon tràn ngập hàng quán và các điểm giữ xe. Đằng sau khuôn viên chùa là sân khấu dành cho đoàn nghệ thuật dân gian Khmer biểu diễn “dù kê” phục vụ thiện nam tín nữ tham dự lễ. Bên cạnh đó có rất nhiều gian hàng trò chơi thu hút các nam nữ, các em nhỏ vui đùa… Trong chùa, các tăng đoàn địa phương lân cận được mời đến tụng kinh cầu an cho bá tánh. Tất cả diễn ra trong khí không vừa trang nghiêm vừa nhộn nhịp, kéo dài suốt sáng – là một “đêm trắng” vừa thiêng liêng vừa trần tục.

Ông Danh Pung, thủ quỹ chùa Mahasal Thatmon, cho biết lễ Cúng dừa thu hút dân địa phương, các tỉnh bạn, nhiều nhất là khách Kiên Giang, đặc biệt còn tiếp nhận khách từ Campuchia đến viếng cúng.

Lễ Cúng dừa diễn ra tương ứng vào các ngày 15, 16 và 17 tháng 3 âm lịch hằng năm. Sau lễ hội những bình bông chất cao như núi trong sân chùa Thác Côn, cũng là lúc bà con xã An Hiệp thực hiện nghi lễ cuối cùng mang đậm phong tục nông nghiệp. Ban quản trị chùa gom những giống ngũ cốc đã đặt trên bệ thờ, lấy một số tro nhang từ các lư hương cho vào chiếc mâm bạc, người mang chiếc mâm đi trước, phụ nữ theo sau ra đồng dâng cúng đất đai, ruộng vườn, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, no ấm. Sau đó họ bỏ hạt giống, rắc tro, chân nhang lên cánh đồng, liếp ruộng.

Lễ hội Thác Côn của đồng bào Khmer ở Sóc Trăng thể hiện ước vọng về sự an lành, hạnh phúc, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, người người có được cuộc sống an lành. Những lễ vật dâng cúng trong lễ hội Thác Côn là những thứ hoa trái mang đậm dấu ấn tín ngưỡng.

Chiếc bình bông làm bằng trái dừa (Slathođôn) vạt miệng, đây là loại trái cây có nước tinh khiết, ngọt lành, tượng trưng cho sự thanh khiết và thiêng liêng. Phần cây bông được tạo thành bởi những lá trầu xanh và những bông hoa.

Hoa sen với ý nghĩa thanh khiết, thánh thiện đã trở thành phổ biến trong văn hóa dân gian, chiếm vị trí chủ đạo để làm nên hình tượng cây bông. Ngoài ra, người ta đôi khi cũng trang hoàng thêm bông huệ, bông cúc vạn thọ nhằm mục đích phối hợp màu sắc nhưng vẫn thống nhất về ý nghĩa Cúng Dừa.

Miếng trầu, lễ vật không thể thiếu trong các nghi thức đám cưới, giỗ cúng tổ tiên của các dân tộc ở đồng bằng sông Cửu Long được cụm thành chiếc lá để trang trí cho bình bông Slathođôn giản dị, tiết kiệm và khá đẹp mang tính tượng trưng rất cao là lễ vật chủ yếu trong lễ cúng.

Hai bên con đường dẫn vào chùa Mahasal Thatmon tràn ngập người bán bình bông làm bằng trái dừa.

Lễ hội Thác Côn đã tồn tại gần trăm năm, gắn với truyền thuyết về chiếc Cồng Vàng của vùng An Trạch xưa. Truyền thuyết ấy kể rằng: ngày xưa ở An Trạch tự nhiên nổi lên một cái gò đất hình dạng như chiếc cồng.

Ai bước chân lên, âm thanh như tiếng kim loại vang. Hiện tượng này ngày càng nhỏ dần rồi biến mất. Bà con người Khmer cho rằng đó là điều linh thiêng nên lập miếu thờ. Trong tiếng Khmer, “thác côn” có nghĩa là “đạp cồng”, gợi lại sự tích tiếng cồng vang lên từ lòng đất theo bước chân người. Lễ hội Thác Côn có lệ cúng những chiếc bình bông làm bằng trái dừa.

Ông Danh Pung , Phó Ban quản trị chùa Mahasal Thatmon, cho biết: Trong mỗi kỳ lễ hội, chùa Mahasal Thatmon đón hàng vạn lượt khách từ khắp các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long về dự lễ, nhiều nhất là khách Kiên Giang, An Giang đặc biệt còn khách từ Campuchia đến viếng cúng.

Mỗi gia đình tùy theo lời nguyện của mình mà đem theo dâng cúng, thường đem 1 – 2 cặp dừa dâng cúng nhưng cũng có gia đình đem đến 7 – 8 cặp dừa, có màu sắc khác nhau. Họ đến đây vừa để trẩy hội vừa thành kính dâng hương khấn Phật cầu mong cho cuộc sống được bình an.

Khách từ phương xa có đến lễ Cúng Dừa vào buổi tối cũng chẳng ngại lỡ độ đường, bởi đêm lễ hội Thác Côn là đêm thức trắng. Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, vui chơi, giải trí diễn ra náo nhiệt, quán ăn, quán nước phục vụ tận sáng. Nam thanh, nữ tú của ba dân tộc có dịp giao lưu, kết bạn, Lễ hội Thác Côn chan hòa không khí nô nức của đêm hội trăng rằm.

Vào dịp lễ hội này, hai bên con đường dẫn vào chùa Mahasal Thatmon tràn ngập người bán chiếc bình bông làm bằng trái dừa. Dân làng An Hiệp, nhất là thanh niên nam nữ thu xếp việc nhà, sắm sửa trang phục để trẩy hội cầu phước và đây cũng là dịp gặp gỡ bè bạn, người thân. Họ đến đây vừa để trẩy hội vừa thành kính dâng hương khấn Phật cầu mong cho cuộc sống được bình an.

Khách từ phương xa có đến lễ Cúng Dừa vào buổi tối cũng chẳng ngại lỡ độ đường, bởi đêm lễ hội Thác Côn là đêm thức trắng. Các hoạt động văn hóa, biểu diễn “Dzù kê”, vui chơi, giải trí diễn ra náo nhiệt, quán ăn, quán nước phục vụ tận sáng.

Nghi thức cúng dừa tại lễ hội Thác Côn.

Lễ Cúng Dừa kéo dài ba ngày, buổi chiều ngày thứ ba kết thúc lễ hội, nhưng dư âm vẫn còn đọng lại trên những trái dừa chất đống cao như núi trong sân miếu Thác Côn.

Kết thúc lễ hội những trái dừa chất đống cao như núi trong sân miếu Thác Côn.

Nghi lễ cuối cùng lễ hội Thác Côn là những người phụ nữ An Trạch nối nhau đi ra đồng, đem những vật phẩm từ miếu Thác Côn để dâng cúng đất đai, cúng hồn lúa, cúng những vị thần bảo hộ cho ruộng vườn, làng mạc, tỏ lòng biết ơn mưa thuận, gió hòa đã đem lại cuộc sống sung túc cho nhà nông một mùa màng bội thu, cho cái chu kỳ bất tận của trời đất, nắng mưa luôn mang tới no ấm, hạnh phúc cho mọi người, mọi gia đình.

Náo nhiệt trẩy hội Thác Côn.

PHƯƠNG NGHI

Thức cúng chủ yếu trong lễ hội này là hàng ngàn trái dừa tươi

Đây là lễ hội do Ban Tổ chức Thát Kôn phối hợp với UBND huyện Châu Thành (tỉnh Sóc Trăng) tổ chức

Do đây là lễ lớn tại Sóc Trăng và khu vực ĐBSCL nên hầu như trong ngày đầu tiên diễn ra lễ hội (sáng 21/4), mọi người phải chen chân nhau mới đến được nơi thờ Thát Kôn để cúng bái.

Lễ hội Thát Kôn còn được dân gian gọi là lễ hội Cúng Dừa, vì thức cúng chủ yếu trong lễ hội này là hàng ngàn trái dừa tươi.

Lễ hội Thát Kôn đã tồn tại gần trăm năm, gắn với truyền thuyết về chiếc Cồng Vàng của vùng An Trạch xưa. Truyền thuyết ấy kể rằng: ngày xưa ở An Trạch tự nhiên nổi lên một cái gò hình dạng như chiếc cồng. Chân người dẫm lên phát ra âm vang như tiếng cồng. Được ít lâu, tiếng cồng trong gò đất nhỏ dần rồi mất hẳn.

Đồng bào Khmer xã An Hiệp huyện Châu Thành tổ chức lễ Cầu an Thát Kôn, hay còn gọi là lễ Cúng Dừa, vì ai đến dự lễ này cũng phải mua một cặp dừa để cúng ông tà Thát Kôn.

Nhân gian bèn lập một ngôi miếu thờ. Hàng năm, dân làng An Trạch cùng nhau tổ chức lễ hội cầu an ở miếu này và gọi đó là lễ hội Thác Côn. Trong tiếng Khmer, Thát Kôn có nghĩa đạp cồng, gợi lại sự tích về tiếng cồng chiêng vang lên từ đất. Lễ hội Thát Kôn có lệ cúng những chiếc bình bông làm bằng trái dừa. Nét độc đáo của vật cúng khiến người ta còn gọi lễ này bằng cái tên lễ Cúng Dừa.

Cho đến nay, vẫn chưa có ai khẳng định lễ Cúng Dừa xuất hiện từ thời điểm nào, bởi khi họ sinh ra thì lễ này đã được tổ chức hàng năm và bà con cứ làm theo truyền thống của người xưa. Tuy nhiên, theo các cụ trưởng bối kể lại, thì lễ này đã có niên đại trên 100 năm, vì khu vực này trước đây tàu, bè lưu thông được dễ dàng.

Theo tục truyền có một nhóm trẻ khi đang chăn trâu, phát hiện có gò đất nổi lên, chúng lấy chân đạp thử lên mô đất ấy, bỗng nhiên có tiếng vang vọng từ trong lòng đất phát ra “keng, keng, keng” như tiếng đánh cồng chiêng. Thấy lạ, mọi người ai cũng đến đạp thử, thì đều nghe tiếng vọng. Thời gian sau này, có một phụ nữ bụng mang dạ chửa cũng muốn đạp xem có nghe tiếng cồng chiêng như mọi người nói hay không? Khi chị lấy chân đạp lên mô đất, thì không nghe thấy gì nữa. Trước hiện tượng này, đồng bào Khmer đặt tên địa danh này là “Thát Kôn” theo tiếng Việt là “đạp cồng chiêng”.

Lễ hội Thát Kôn cũng như lễ Cầu an, Cầu phước của đồng bào Khmer nên tính chất nông nghiệp của nó thể hiện ngay trong các lễ vật dâng cúng là những thứ hoa trái giàu sắc thái bản địa của cộng đồng các dân tộc ở Đồng bằng sông Cửu Long như trầu cau, hoa sen và trái dừa. Các thứ hoa trái tượng trưng cho sự thanh khiết và thiêng liêng ấy tập trung trên một vật cúng hết sức đặc biệt mà đồng bào Khmer gọi là Slathođôn – bình bông làm bằng trái dừa. Phần cây bông được tạo thành bởi những lá trầu xanh và những bông hoa. Miếng trầu, lễ vật không thể thiếu trong các nghi thức đám cưới, giỗ cúng tổ tiên của các dân tộc ở Đồng bằng sông Cửu Long được cụm thành chiếc lá để trang trí cho Slathođôn.

Ông Thao Tô Dê, Phó Trưởng ban tổ chức lễ hội Thát Kôn cho biết lễ hội cúng dừa năm nay số lượng người đến dự đông hơn mọi năm, lễ hội sẽ diễn ra trong 3 ngày từ ngày từ ngày 15 đến hết ngày 17/3 âm lịch.

Trước hết xin nói về chữ “ngũ”: Tại sao lại là “ngũ”, theo quan niệm và tư tưởng của người Phương Đông nói chung và người Việt Nam nói riêng “ngũ hành” xâm nhập sâu sắc vào đời sống văn hóa, vật chất và tinh thần. Theo đó, vạn vật cũng tuân theo “ngũ hành” Kim-Mộc-Thủy-Hỏa-Thổ, vừa “tương sinh”, mà cũng là “tương khắc”… từ đó nó tạo ra quy luật sinh tồn, cũng như vòng xoay của tạo hóa. : “Sinh-Lão-Bệnh-Tử-Sinh”…

Theo quan niệm của đời sống tinh thần rất bí ẩn, phong phú và đa dạng ấy nên vào ngày Tết cổ truyền, khi 1 năm đã qua, mùa màng đã thu hoạch xong Mâm ngũ quả truyền thống của người Việt thường chỉ gồm 5 loại quả, được xếp kiểu hình tháp lên đĩa to hoặc mâm, đặt trên bàn thờ, 5 Loại quả này được lựa chọn là những quả thơm nhất ngon nhất, màu sắc rực rỡ, hình dáng độc đáo cùng những ý nghĩa sâu xa, mâm ngũ quả làm cho ngày Tết sinh động hơn, thiêng liêng hơn… qua đó gửi gắm những ước nguyện sâu kín của mọi con người hướng về tổ tiên, trời đất… để bày tỏ lòng biết ơn đã phù hộ mọi an lành sung túc trong năm và cũng để cầu xin mọi điều an lành hơn trong năm mới.

Cuộc sống hiện đại cùng sự giao lưu phong tục làm cho mâm ngũ quả ít nhiều biến đổi và cũng rất nhiều phong phú : số quả có thể nhiều hơn, cách xếp tự do hơn, trang trí hoa lá, cắm nến để tạo ánh sáng, kết những dây đèn điện tử nhiều màu xung quanh… Tất cả các loại quả trong dịp Tết đều có thể đem bày: chuối, bưởi, phật thủ,dưa hấu, cam, quýt, dừa, na, trứng gà, hồng xiêm, táo v.v…

Tùy theo phong tục, quan niệm thỏa mãn tâm linh từng vùng miền mà mỗi loại quả mang một ý nghĩa riêng và sự kết hợp các loại quả cũng có 1 ý nghĩa riêng: nải chuối, phật thủ như bàn tay che chở; bưởi, dưa hấu căng tròn, mát lành, ruột đỏ hồng hứa hẹn năm mới đầy ngọt ngào, may mắn và “đỏ”; quýt, lê rực lên màu sắc mạnh mẽ, tượng trưng cho sự thành đạt…

Mâm ngũ quả ở miền Bắc nhìn chung nhỏ hơn mâm ngũ quả ở miền Nam và không thể thiếu 3 loại quả: chuối, bưởi, quýt (hoặc cam).

Mâm ngũ quả miền Nam thì khó có thể thiếu cặp dưa hấu và 4 loại quả: mãng cầu (na), dừa, đu đủ,xoài, bởi vì cầu – dừa – đủ – xoài theo tiếng người miền Nam có nghĩa là”cầu vừa đủ xài” – mong ước phổ biến nhất của họ trong năm mới ! Tùy theo mong ước của “tâm linh” trong năm mới mà một số nhà lại bày thêm trên mâm ngũ quả: “Sung-dừa-đủ-xoài” với ngụ ý cầu mong cuộc sống gia đình sẽ luôn, sung túc”. Hoặc như: “Thơm-dừa-đủ-xoài”….

Khi chọn mâm ngũ quả thường do những người trụ cột trong nhà lựa chọn, sạch sẽ và bày biện lên trang thờ, chọn quả làm sao cho đến khi hết 3 ngày Tết thì quả vừa chín, vừa thơm và người ta tâm niệm cho 1 năm mới vừa đủ sung túc, vừa đủ an lành, không thái quá, không vượt ngưỡng…

Mâm ngũ quả làm cho quang cảnh Tết và không gian thờ cúng thêm ấm áp, rực rỡ mà hài hoà với màu xanh mát của dưa hấu, đỏ rực của hồng, nâu mịn của hồng xiêm, vàng tươi của bưởi, cam, dứa… Nó thể hiện sinh động ý nghĩa triết học – tín ngưỡng – thẩm mỹ ngày Tết cùng những ước vọng lạc quan mà mỗi gia đình mang theo khi bước vào năm mới.

Source(s): -Bách khoa toàn thư mở Wikipedia chúng tôi -Kinh nghiệm của người già