Bong Nơi Bám Dây Chằng Chéo Sau – Những Điều Bạn Cần Biết
Bong nơi bám dây chằng chéo sau được tạo bởi một lực tác động mạnh vào vùng gối làm căn đột ngột và quá mức dây chằng chéo sau, do đó làm bong diện bám của dây chằng chéo sau khỏi diện mâm chày. Thương tổn này thường gặp khi bị chấn thương ở khớp gối.
1. Nguyên nhân dẫn đến bong nơi bám dây chằng chéo sau là gì?
Bong nơi bám dây chằng chéo sau có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và phổ biến hơn hết là ở lứa tuổi thanh niên. Lí do khiến loại chấn thương này xảy ra phổ biến ở lứa tuổi thanh niên là do nhu cầu vận động và hoạt động thường ngày của họ. Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau như: tai nạn giao thông (xe đạp, xe máy,…); chấn thương trong hoạt động chơi thể thao.
Trong quá trình vận động đó, ở những tình huống không thể kiểm soát một cách chủ động được dẫn đến bong nơi bám dây chằng chéo sau là do có một lực tác động mạnh vào vùng gối là căng quá mức dây chằng chéo sau, dẫn đến việc bong nơi bám dây chằng chéo sau khỏi mâm chày (vỡ mâm chày ở phần gai chày nơi có dây chằng chéo sau bám vào).
2. Các thể tổn thương bong nơi bám dây chằng chéo sau
Dựa vào mức độ di lệch của mảnh bám dây chằng chéo sau có thể phân loại khá chi tiết các thể tổn thương bong nơi bám dây chằng chéo sau như sau:
– Độ I: Không di lệch mảnh gãy bong
– Độ II: Di lệch một phần mảnh bám phía trước(mảnh xương bong ra di lệch lên trên khỏi vị trí bám vào mâm chày) – giống hình mỏ chim khi nhìn trên pim X-quang chụp nghiêng.
– Độ III: Mảnh bám di lệch hoàn toàn khỏi diện bám (không còn sự tiếp xúc giữa mảnh xương bong ra và mâm chày), nhưng mảnh bám còn nguyên, trong đó:
+IIIA: Chỉ có phần xương ở vị trí bám của dây chằng chéo trước bong ra
+ IIIB: Bong cả một phần của gai chầy phía sau.
– Độ IV: Bong hoàn toàn, mảnh bámgãy phức tạp nhiều mảnh gai chày.
Với những nguyên nhân và các mức độ tổn thương của bong nơi bám dây chằng chéo sau như đã nói ở trên thì nó sẽ có những biểu hiện lâm sàng như thế nào?
3. Biểu hiện lâm sàng của bong nơi bám dây chằng chéo sau
Khi bị chấn thương làm bong nơi bám dây chằng chéo sau thì lập tức gối sẽ bị sưng đau, các vận động hằng ngày trong sinh hoạt và trong thể thao sẽ bị hạn chế.
Sau một thời gian, nếu không điều trị gối sẽ giảm dần sưng đau, tuy nhiên lúc này sẽ xuất hiện cảm giác lỏng gối, người bệnh khó khăn khi đi lên dốc hay lên cầu thang, thậm chí gặp trở ngại trong đi lại bình thường và không thể duỗi thẳng gối.
Ngoài những biểu hiện lâm sàng trên thì khi bị tổn thương bong nơi bám dây chằng chéo sau thì bệnh nhân nên đến các phòng khám chuyên khoa để được khám, tư vấn và có những phương pháp điều trị kịp thời.
Ở đây bác sĩ sẽ cho bạn chụp X- quang, chụp CT- scanner, chụp cộng hưởng từ để biết được chính xác mức độ thương tổn của bạn để quyết định phương pháp điều trị tốt nhất.
4. Điều trị bong nơi bám dây chằng chéo sau
Tùy thuộc vào điểm bong, mức độ bong dây chằng chéo sau; có kẹt phần mềm vào diện gãy hay không và các tổn thương khớp gối phối hợp mà đưa ra phương pháp phù hợp để đạt mục đích điều trị là:
+ Nắn chỉnh vị trí gãy về đúng vị trí giải phẫu, đảm bảo không có phần mềm chèn giữa diện bám, cản trở quá trình kiền xương.
+ Cố định mảnh bám vững chắc để bệnh nhân có thể vận động sớm khớp gối.
+ Loại bỏ những nguyên nhân gây kẹt khớp, không để cản trở duỗi gối tối đa do chạm mảnh bám.
– Điều trị cụ thể ở từng mức độ bong nơi bám dây chằng chéo sau:
+ Độ I: điều trị bảo tồn bằng cách bó bột ống đùi cẳng chân, giữ gối luôn duỗi trong 4-6 tuần. Cần kiểm tra X quang định kỳ để chắc chắn mảnh gãy không di lệch thứ phát. Sau khi tháo bột cần tập phục hồi chức năng tích cực để tránh nguy cơ cứng khớp gối.
+ Độ II: Bó bột trong 4-6 tuần như độ I để nắn chỉnh và chọc hút máu tụ trong khớp hoặc mổ nội soi khâu lại điểm bám và cố định mảnh gãy, nếu nắn chỉnh không đạt yêu cầu.
+ Độ III/IV: chỉ định phẫu thuật nội soi nắn chỉnh và cố định lại mảnh gãy điểm bám dây chằng chéo sau.Có nhiều phương pháp cố định khác nhau:
*Mổ mở bắt vít hoặc găm kim: Với phương pháp này sẽ làm tổn thương bao khớp và các thành phần quanh khớp. Như vậy, sẽ dễ nhiễm trùng,vết mổ đau sẽ rất khó khăn cho tập phục hồi chức năng.
*Mổ nội soi khâu lại chỗ bám bằng chỉ thép hoặc chỉ không tiêu. Phương pháp này, không gây tổn thương phần mềm nhiều, hạn chế tối thiểu nguy cơ nhiễm trùng, thời gian phục hồi nhanh.
Có thể áp dụng cho cả những mảnh bám vỡ phức tạp. Ngoài ra, qua nội soi khớp, xử lý luôn nhưng tổn thương khác nếu có như rách sụn chêm, tổn thương dây chằng chéo, tổn thương sụn khớp…