Mâm ngũ quả miền Nam cần gì?
Các loại trái cây trong mâm ngũ quả miền Nam mang ý nghĩa riêng nhưng đều thể hiện mong ước về ngũ phúc là phúc, lộc, thọ, an, ninh, và thể hiện tục lệ thờ cúng tổ tiên, ông bà bày tỏ lòng hiếu thảo, nhớ công ơn của thế hệ ông cha cho con cháu đời sau có cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Các loại trái cây thích hợp để bày trong mâm quả là:
Mãng cầu: Cầu nguyện.
Dừa: Đọc giống chữ “vừa “, không thiếu.
Đu đủ: Thịnh vượng, đủ đầy, no ấm.
Xoài: Đọc gần giống chữ xài,nghĩa là tiêu xài không thiếu thốn.
Sung: Ý nghĩa sung sướng, sung mãn, sức khỏe lẫn tiền bạc.
Thơm: Thơm tho, danh tiếng.
Dưa hấu, bưởi: Nhiều may mắn, thành đạt.
Thanh long: Tượng trưng cho rồng, con vật linh thiêng, quyền lực, thể hiện may mắn, thành công, tài lộc.
Phật thủ: Bàn tay phật che chở, bao bọc.
Đào: Thăng tiến.
Quất: Hạnh phúc.
Nho: Tượng trưng cho sự phong phú của cải vật chất, hóa giải điều xấu, đem lại may mắn và thành công.
Mâm ngũ quả miền Nam ngày tết
Mâm ngũ quả ngày tết miền Nam thể hiện mong ước “cầu sung vừa đủ xài ” là cầu sung túc vừa đủ thể hiện sự khiêm tốn, bình dị. Mỗi năm vào dịp tết, các gia đình miền Nam đều chuẩn bị, dọn dẹp nhà cửa, bàn thờ sạch sẽ để đón chào mùa Xuân đang đến.
Quan trọng không thể thiếu là mâm ngũ quả. Mâm ngũ quả miền Nam là một nét văn hóa ngày tết ăn sâu vào đời sống tinh thần của người Việt Nam. Mâm trái cây đầy đủ màu sắc trưng bày đẹp mắt, trang trọng thể hiện:
Lòng tôn kính với tổ tiên, với trời Phật, thần linh
Niềm tin tưởng nhiều may mắn, phúc lộc sẽ tới
Mang theo không khí ngày tết tươi vui, rộn ràng
Cách bày mâm ngũ quả miền Nam
Theo phong tục miền Nam cách trình bày mâm ngũ quả phù hợp mang lại nhiều phúc lành, bình an, tài lộc và đẹp mắt như sau:
Các loại trái cây tươi rửa sạch sẽ và để khô ráo chuẩn bị mâm cúng vừa đủ số lượng quả đã chuẩn bị.
Ngày tết gia đình miền Nam không thể thiếu dưa hấu. Dưa hấu được cắt phần đuôi để dưa hấu có thể đứng trên dĩa dễ dàng hơn. Người ta có thể khắc chữ mang ý nghĩa may mắn như phúc, lộc, vạn sự như ý lên dưa hấu, bưởi hay dừa để đẹp mắt và mong muốn được như chữ đã khắc.
Nếu không khắc chữ người ta dán giấy đỏ của người Trung Hoa lên dưa hấu hay bưởi, buộc nơ thêm phần đẹp cho mâm cúng. Đối với dưa hấu, người ta quan niệm cúng một cặp để cân xứng trên bàn thờ hay bàn tiếp khách,… cầu mong hạnh phúc đong đầy, may mắn. Tùy theo mỗi gia đình, ngoài cặp dưa hấu còn thêm dưa hoàng kim trong mâm ngũ quả vì tên đẹp, nhiều tiền vàng.
Phần mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài sắp xếp quy quy tắc như sau: Dừa, đu đủ có kích thước to đặt phía dưới, còn lại xoài, mãng cầu xếp xen kẽ, sung để phía trên cùng.
Đây là mâm cơ bản. Nhiều gia đình để tạo thêm màu sắc còn thêm Thanh long , dứa xen kẽ màu sắc, chùm nho cũng xếp trên cùng tạo hình sao cho như một tòa tháp nhỏ, quả lớn nặng phía dưới, quả nhỏ hơn phía trên.
Mâm ngũ quả miền Nam đẹp mắt khi sắp xếp các loại quả hài hòa phù hợp với mục đích lễ cúng. Cụ thể hơn về mâm ngũ quả cho từng dịp như sau:
Vào ngày tết, mâm ngũ quả được sắp xếp theo lời mong ước “cầu sung dừa đủ xài” thêm dứa, dưa hấu, thanh long,… đầy đủ màu sắc. Mâm quả lúc này có ý nghĩa an khang, thịnh vượng.
Trên dưa hấu, dừa điêu khắc chữ càng tăng thêm vẻ đẹp của ngày Tết mang lại màu sắc mùa Xuân hạnh phúc.
Mâm ngũ quả ngày cưới hỏi với mong ước hạnh phúc bền vững và sự tôn kính với ông bà tổ tiên cũng như báo cáo rằng con cháu trong gia đình cưới vợ hoặc cưới chồng. Nhiều gia đình kết trái cây thành hình tháp cao, hoặc cắt tỉa thành hình Long Phụng.
Mâm ngũ quả giản dị hay cầu kỳ tùy thuộc vào gia đình bạn. Tuy nhiên trong mâm luôn đầy đủ các loại quả tươi mới và trưng bày đẹp mắt, hài hòa, giữ gìn truyền thống tốt đẹp bao đời nay. Mâm ngũ quả miền Nam vừa tô điểm sắc màu cho không gian thêm sinh động, vừa mang niềm tin vào những lời cầu nguyện cho cuộc sống hạnh phúc hơn.